Podczas spotkania w Izbie Regionalnej w Lalinach Maria Łodyga i Anna Świątek, członkinie zespołu ludowego Lalinianki odpowiadały na pytania dotyczące tradycji wielkanocnych, zadawane przez przedszkolaków oraz uczniów Szkoły Podstawowej z Iwowego.

Gospodynie rozpoczęły swoje wystąpienie od przedstawienia dzieciom tradycji przygotowań do Świąt Wielkiej Nocy -  Święta poprzedzał post, bardziej rygorystycznie przestrzegany niż teraz. Od Środy Popielcowej, zaczynającej cykl świąteczny, nie jadano żadnych potraw mięsnych i słodyczy, a jedynym dozwolonym tłuszczem był olej. Wielkanoc w naszej tradycji była wielkim spektaklem kulinarnym. W jego przygotowaniach powszechne było świniobicie – powiedziała pani Maria.

Wielkanocne symbole

Dzieci poznały również znaczenie symboli wielkanocnych - W dawnych wierzeniach ludowych pisankom, wierzbie, ogniowi i wodzie przypisywano magiczną moc. To dlatego chłopi kropili wodą pola, zakopywali w ziemi kostki od mięsa, by uchronić zbiory przed szkodnikami, a soloną słoninę rzucano w ogień, by ustrzec zagrody od piorunów – wyjaśniła Maria Łodyga.

- Popularna i jeszcze żywa tradycja święconki narodziła się dopiero w XIX wieku. Zgodnie z tradycją, w koszyczku powinno być siedem potraw: chleb, sól, wędliny, chrzan, jajko, ciasto  oraz baranek. Jajko w postaci pisanki jest symbolem nowego życia, baranek umęczonego Chrystusa, sól chroni żywność przed zepsuciem – przypomniała Anna Świątek.

Tradycje świąteczne

 - Najważniejszym posiłkiem pierwszego dnia Wielkiej Nocy było śniadanie, podczas którego dzielono się jajkiem i składano życzenia. Był to dzień poświęcony najbliższej rodzinie, nie odwiedzało się znajomych, często nie gotowało obiadu lecz biesiadowało cały dzień przy obficie zastawionych stołach. A poniedziałek zaczynał się śmigusem-dyngusem. Polegał on na biciu witkami wierzby lub palmami po nogach i wzajemnym oblewaniu się wodą, co symbolizowało oczyszczenie z brudu, chorób i grzechu. Od bicia i lania można było wykupić się pisanką – powiedziała Maria Łodyga.

Uczniowie Szkoły Podstawowej w Iwowem pod czujnym okiem Anny Świątek wykonali własnoręcznie pisanki Wielkanocne, które włożyli do koszyczków w Wielką Sobotę.

Źródło i zdjęcia: GOK Borowie

Autor: opr. Adrian Stoń